Tế bào gốc là gì?
Tế bào gốc là những tế bào đặc biệt của con người có khả năng phát triển thành nhiều loại tế bào khác nhau. Điều này có thể bao gồm từ tế bào cơ đến tế bào não.
Trong một số trường hợp, chúng còn có thể sửa chữa các mô bị tổn thương. Các nhà nghiên cứu tin rằng các liệu pháp dựa trên tế bào gốc một ngày nào đó có thể được sử dụng để điều trị các bệnh nghiêm trọng, chẳng hạn như bệnh tê liệt và bệnh Alzheimer.
Các loại tế bào gốc
Tế bào gốc được chia thành 2 dạng chính:
- tế bào gốc phôi
- tế bào gốc trưởng thành
* Tế bào gốc phôi: Các tế bào gốc phôi được sử dụng trong nghiên cứu ngày nay đều được lấy từ những phôi chưa được sử dụng. Đây là kết quả của một thủ tục thụ tinh trong ống nghiệm. Chúng được tặng cho khoa học. Những tế bào gốc phôi này là đa năng. Điều này có nghĩa là chúng có thể biến thành nhiều loại tế bào.
* Tế bào gốc trưởng thành: Có 2 loại tế bào gốc trưởng thành.
- Một loại đến từ các mô đã phát triển đầy đủ, chẳng hạn như não, da và tủy xương. Chỉ có một số lượng nhỏ tế bào gốc trong các mô này. Họ có nhiều khả năng chỉ tạo ra một số loại tế bào nhất định. Ví dụ, một tế bào gốc lấy từ gan sẽ chỉ tạo ra nhiều tế bào gan hơn.
- Loại thứ hai là tế bào gốc đa năng cảm ứng. Đây là những tế bào gốc trưởng thành đã được biến đổi trong phòng thí nghiệm để giống tế bào gốc phôi hơn. Các nhà khoa học lần đầu tiên báo cáo rằng tế bào gốc của con người có thể được thay đổi theo cách này vào năm 2006. Tế bào gốc đa năng cảm ứng dường như không khác biệt với tế bào gốc phôi thai, nhưng các nhà khoa học vẫn chưa tìm thấy loại tế bào nào có thể phát triển mọi loại tế bào và mô.
Tế bào gốc trong Y học
Tế bào gốc duy nhất hiện nay được sử dụng để điều trị bệnh là tế bào gốc tạo máu. Đây là những tế bào gốc trưởng thành hình thành tế bào máu được tìm thấy trong tủy xương. Mọi loại tế bào máu trong tủy xương đều bắt đầu từ tế bào gốc. Tế bào gốc là những tế bào chưa trưởng thành có khả năng tạo ra các tế bào máu khác trưởng thành và hoạt động khi cần thiết.
Những tế bào này được sử dụng trong các thủ tục, chẳng hạn như cấy ghép tủy xương. Chúng giúp những người mắc bệnh ung thư tạo ra các tế bào máu mới sau khi tế bào gốc tạo máu của chính họ bị tiêu diệt bởi xạ trị và hóa trị. Chúng cũng có thể được sử dụng để điều trị cho những người mắc bệnh, chẳng hạn như bệnh thiếu máu Fanconi. Đây là một chứng rối loạn máu khiến tủy xương của cơ thể bị suy yếu.
Tế bào gốc có thể giúp ích cho sức khỏe của bạn trong tương lai theo nhiều cách và thông qua nhiều phương pháp điều trị mới. Các nhà nghiên cứu nghĩ rằng tế bào gốc sẽ được sử dụng để giúp tạo ra mô mới.
Ví dụ, một ngày nào đó các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể điều trị cho những người mắc bệnh tim mãn tính. Họ có thể làm điều này bằng cách phát triển các tế bào cơ tim khỏe mạnh trong phòng thí nghiệm và cấy ghép chúng vào những trái tim bị tổn thương.
Các phương pháp điều trị khác có thể nhắm đến các bệnh như tiểu đường Type 1, chấn thương tủy sống, bệnh Alzheimer và viêm khớp dạng thấp.
Các loại thuốc mới cũng có thể được thử nghiệm trên các tế bào được tạo ra từ tế bào gốc đa năng.
Những thách thức trong nghiên cứu tế bào gốc
Tế bào gốc cần được nghiên cứu nhiều hơn nữa trước khi việc sử dụng chúng có thể được mở rộng.
Trước tiên, các nhà khoa học phải tìm hiểu thêm về cách tế bào gốc phôi phát triển. Điều này sẽ giúp họ hiểu cách kiểm soát loại tế bào được tạo ra từ chúng.
Một thách thức khác là các tế bào gốc phôi hiện nay có khả năng bị cơ thể đào thải. Và một số người thấy việc sử dụng tế bào gốc lấy từ phôi là điều đáng lo ngại về mặt đạo đức.
Các nhà khoa học cũng phải đối mặt với những thách thức khi sử dụng tế bào gốc đa năng trưởng thành. Những tế bào này khó phát triển trong phòng thí nghiệm, vì vậy các nhà nghiên cứu đang tìm cách cải thiện quy trình. Những tế bào này cũng được tìm thấy với số lượng nhỏ trong cơ thể. Có nhiều khả năng chúng có thể chứa các vấn đề về ADN.
Các thử nghiệm lâm sàng sử dụng liệu pháp tế bào gốc hiện đang được thực hiện ở Hoa Kỳ. Nếu bạn muốn thử liệu pháp này để điều trị một tình trạng nhất định, hãy hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn cách tìm hiểu về các thử nghiệm có sẵn ở khu vực của bạn.
(*) Theo URMC
