Chuyên gia giải đáp về vi khuẩn HP và ung thư dạ dày
Vi khuẩn HP (Helicobacter pylori, H. pylori) là vi khuẩn độc nhất vô nhị có thể sống trong môi trường dạ dày, nó được tìm thấy ở hầu hết các bệnh nhân bị ung thư dạ dày ở Việt Nam.
Nhiễm vi khuẩn Hp thường không có triệu chứng đặc trưng, chỉ tới khi người bệnh bị đau dạ dày với những biểu hiện khác nhau thì vi khuẩn Hp mới được phát hiện. Trong những trường hợp như vậy, biện pháp điều trị bắt buộc là diệt trừ vi khuẩn Hp kèm theo điều trị triệu chứng.
Vi khuẩn Hp dương tính đồng nghĩa với việc có thể bạn đã có vi khuẩn Hp trong dạ dày. Một số xét nghiệm vi khuẩn Hp trong dạ dày như nội soi kiểm tra mô bệnh học, test nhanh ure, test thở UBT, test phân, xét nghiệm máu. Mỗi loại xét nghiệm có tiêu chuẩn đánh giá Hp dương tính và độ chính xác khác nhau.
Viêm dạ dày mãi không dứt vì nguyên nhân khó ngờ
Gia đình chị Trần Thị Hương trú tại Hoàng Mai, Hà Nội cả nhà đều bị dạ dày do vi khuẩn HP. Chị Hương cho biết chị bị viêm dạ dày từ hơn 10 năm trước, công việc của chị làm về tóc nên ăn uống thất thường khiến bệnh viêm dạ dày đeo bám mãi không dừng. Chồng chị cũng bị viêm dạ dày, gần đây nhất hai cậu con trai học lớp 7 và lớp 4 của chị Hương cũng viêm dạ dày.
Sau khi kiểm tra tại một bệnh viện tư nhân, chị Hương ngã ngửa khi nhận kết quả cả nhà đều dương tính với vi khuẩn HP. Thậm chí, kết quả kiểm tra của chồng chị vi khuẩn HP còn hoạt động rất mạnh và phải điều trị triệt để, 2 cậu con trai cũng tở trong tình trạng tương tự.
Sau đó chị tìm kiếm trên mạng và giật mình khi biết vi khuẩn HP có thể gây ung thư, chị vô cùng lo lắng. Tuy nhiên, việc điều trị của các gia đình chị cũng không dễ dàng vì sau khi uống thuốc được 1 thời gian, HP âm tính. Nhưng sau 6 tháng đi kiểm tra, kết quả lại cho thấy vi khuẩn này vẫn hoạt động trong dạ dày của các thành viên trong gia đình chị.
Không riêng gia đình chị Hương, gia đình anh Đỗ Quốc Dũng trú tại Hà Đông, Hà Nội cũng trong hoàn cảnh tương tự. Cậu con trai 6 tuổi, người gày xanh xao uống đủ thuốc bổ không béo được. Chỉ đến khi bé cứ đau vùng quanh rốn vợ chồng anh lại cứ nghĩ con bị giun nên mua thuốc giun và điều trị giun không đỡ nên đưa đi bệnh viện Nhi trung ương kiểm tra.
Kết quả, bác sĩ cho biết cháu bị viêm loét dạ dày kèm theo vi khuẩn HP hoạt động mạnh. Cả nhà anh Dũng đều kiểm tra thì hai vợ chồng anh, bà ngoại của cháu cũng bị nhiễm vi khuẩn HP.
Cả nhà anh cùng nhau bắt đầu điều trị vi khuẩn HP nhưng gặp rất nhiều khó khăn vì cháu còn nhỏ, uống thuốc thường không đầy đủ khiến bệnh lai rai và người nọ lại truyền qua người kia dù đã cố vệ sinh sạch sẽ bát đĩa.
Con đường lây nhiễm và vị trí khu trú của vi khuẩn HP trong dạ dày.
Không phải ai mắc vi khuẩn HP cũng có thể bị ung thư dạ dày
Một nghiên cứu mới đây tại Hà Nội cho thấy, cứ 1.000 người dân thì có tới hơn 700 trường hợp nhiễm vi khuẩn Hp (Heclicobacter pylori). Tương tự, tại TP Hồ Chí Minh, 90% số người bị viêm dạ dày có sự hiện diện của vi khuẩn HP.
Việc điều trị vi khuẩn HP phòng ngừa ung thư dạ dày là rất cần thiết, tuy nhiên theo các chuyên gia tiêu hoá điều trị HP rất khó, nhất là với trẻ nhỏ việc tuân trị càng khó hơn.
Hiện nay, tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh trở nên phổ biến và người bệnh không tuân thủ liều lượng, thời gian uống thuốc, tự ý thay đổi đơn thuốc của bác sĩ đã dẫn đến tình trạng vi khuẩn HP kháng với nhiều loại kháng sinh. Điều đó dẫn đến việc chữa trị trở nên khó khăn và mất nhiều thời gian hơn.
Hơn nữa, vi khuẩn này lại rất dễ lây qua đường ăn uống nên điều trị khỏi vi khuẩn lại xuất hiện trong dạ dày là điều bình thường.
PGS Phạm Duy Hiển – Nguyên Phó giám đốc Bệnh viện K cho biết, khi ông còn công tác tại Bệnh viện 108, bệnh nhân bị viêm loét dạ dày, thủng dạ dày cần phẫu thuật, rất ít người bị dương tính với ung thư dạ dày.
Hiện nay, những người bị viêm loét dạ dày nặng, nghi ngờ ung thư cần phẫu thuật đều là ung thư dạ dày do tình trạng sử dụng thuốc trị đau dạ dày phổ biến, dễ dãi hơn, dẫn đến tình trạng kháng thuốc kèm theo làm lu mờ các dấu hiệu bệnh.
Tuy nhiên, PGS Hiển nhấn mạnh không phải ai mắc vi khuẩn HP cũng có thể bị ung thư dạ dày. Bởi theo nghiên cứu của Bệnh viện K trung ương, có 200 loài vi khuẩn HP khác nhau, chỉ 1 số loại mang gen CagA có độc lực cao tăng nguy cơ ung thư.
Khi mắc vi khuẩn HP, người bệnh cần phải điều trị triệt để. Bệnh nhân có thể làm xét nghiệm vi khuẩn HP thuộc nhóm có độc lực mang gen CagA hay không. Trên thực tế, có đến 80% người trên 50 tuổi có mang vi khuẩn HP nhưng không phải ai cũng ung thư.
TS Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, tỷ lệ kháng thuốc kháng sinh điều trị vi khuẩn HP ở Việt Nam khá cao. Nhiều loại thuốc điều trị HP tại nhiều nước đạt hiệu quả tới 80% đến 90%, ở Việt Nam tỷ lệ thành công chỉ dưới 80%, thậm chí có những loại thuốc, tỷ lệ thành công trong điều trị chỉ còn khoảng 50%- 60%.
Vi khuẩn HP có thể lây qua đường ăn uống khiến nhiều người trong gia đình đều bị nhiễm và có thể mắc đi mắc lại nhiều lần. Ngoài ra, nếu ăn mặn, thực phẩm lên men, dưa muối chua, thịt hun khói… khiến cho thực phẩm biến chất, tạo điều kiện vi khuẩn HP phát triển, dẫn đến nguy cơ ung thư cao hơn.
Khi điều trị viêm loét dạ dày do vi khuẩn HP, TS Khánh nhấn mạnh chúng ta nên hạn đồ ăn chua cay, tránh ăn mặn. Những người bị viêm loét dạ dày cần tầm soát sớm ung thư dạ dày sớm để phát hiện bệnh, mọi người nên nội soi dạ dày 1 năm 1 lần.
Ở Mỹ, các chuyên gia khuyến cáo nên nội soi 6 tháng 1 lần nhưng tại Việt Nam điều kiện khó khăn hơn, các bác sĩ khuyến cáo 1 năm 1 lần là cần thiết.
>> Đọc thêm:
- Bệnh Alzeimer có chữa được không?
- Nguy cơ ung thư vú từ một số thuốc
- Thực phẩm giàu dinh dưỡng nên ăn mỗi ngày
- Đi ngủ sớm đúng giờ sẽ giúp bạn sống khỏe mạnh, hạnh phúc và lâu hơn
Hương Giang (tổng hợp)
www.tapchisinhhoc.com
