Tổng quan về Xét nghiệm phát hiện Covid-19

Tổng quan về Xét nghiệm phát hiện Covid-19

Xét nghiệm phát hiện Covid-19 là một trong những hoạt động quan trọng nhằm phát hiện sớm và chính xác các tác nhân gây bệnh.

Nắm rõ điều quan trọng này, trong nhiều năm qua, Bộ Y tế đã chỉ đạo, phối hợp các đơn vị liên quan liên tục củng cố tăng cường năng lực cho hệ thống xét nghiệm bệnh truyền nhiễm.

Trong tình huống Covid-19 diễn biến hết sức phức tạp, ngay từ thời gian đầu, Bộ Y tế đã chỉ đạo kịp thời các viện: Vệ sinh dịch tễ/Pasteur, các bệnh viện, trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh, thành phố thực hiện rà soát, chuẩn bị sẵn sàng về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân sự, sinh phẩm hóa chất để có thể triển khai xét nghiệm phát hiện Covid-19 kịp thời.

Ngoài ra, Bộ Y tế cũng đã đề nghị các bộ, ban, ngành liên quan như Bộ Nông nghiệp – Phát triển Nông thôn, Bộ Quốc phòng sẵn sàng hỗ trợ trong trường hợp cần thiết.

>>> Xem thêm: Trang tin về dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp COVID-19

Hiện nay, đã có khoảng 30 phòng xét nghiệm có thể xét nghiệm COVID-19 trong thời gian tới gồm:

* Các viện: Vệ sinh dịch tễ Trung ương; Pasteur TP.HCM; Pasteur Nha Trang; Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên; Sốt rét-Ký sinh trùng – Côn Trùng T.Ư.

* Các Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh, thành phố tại các tỉnh, TP: Hà Nội, Quảng Ninh, Thanh Hoá, Bắc Ninh, Bắc Giang, Đà Nẵng, Hà Tĩnh, và Lào Cai. Các bệnh viện: Bệnh nhiệt đới trung ương, Bệnh nhiệt đới TP.HCM; Bạch Mai; Nhi TƯ; Chợ Rẫy, T.Ư Huế.

* Một số đơn vị khác như: Viện Thú y; Viện Vệ sinh phòng dịch Quân đội; Trung tâm Nhiệt đới Việt Nga; Trung tâm chẩn đoán Thú Y trung ương, và 6 chi cục Thú y vùng.

Bộ KIT test thử nhanh virus nCoV của Việt Nam

Nguồn: Bộ KH-CN

Ngày 30/1/2020, Bộ KH-CN đã tổ chức buổi họp khẩn với các chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu bàn về các định hướng nghiên cứu góp phần phòng chống dịch bệnh Covid 19. Tại buổi họp các chuyên gia, các nhà khoa học đã kiến nghị tập trung vào các hướng nghiên cứu về dịch tễ học, virus học, phác đồ điều trị đặc biệt là chế tạo bộ kít phát hiện vi rút nCoV (nay đổi tên thành SARS-Cov-2).

Đầu tháng 2/2020, Bộ trưởng Bộ KH-CN Chu Ngọc Anh đã ký Quyết định phê duyệt đặt 4 nhiệm vụ KH-CN cấp quốc gia đột xuất góp phần phòng chống dịch bệnh, trong đó có đề tài “Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm real-time RT-PCR và RT PCR phát hiện virus corona chủng mới” do Học viện Quân y chủ trì, phối hợp với Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á thực hiện.

Ngày 03/03/2020, Hội đồng KH-CN cấp Quốc gia đã đánh giá kết quả nghiên cứu chế tạo bộ kít real-time RT-PCR one step với tỷ lệ 8/8 (100%) thành viên đồng ý thông qua.

Ngày 04/03/2020, Bộ Y tế đã có Quyết định số 774/QĐ-BTY về việc ban hành danh mục 2 sinh phẩm chẩn đoán invitro xét nghiệm SARS-CoV-2 được cấp số đăng ký do Học viện Quân y và Công ty cổ phần công nghệ Việt Á sản xuất để phục vụ kịp thời công tác phòng chống dịch bệnh Covid 19.

Ngày 5/3/2020, Bộ KH-CN đã công bố kết quả nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm (bộ kit) phát hiện vi rút corona chủng mới (SARS-CoV-2) do Học viện Quân y và Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á thực hiện.

Các nhà khoa học thuộc Học viện Quân y và Công ty CP Công nghệ Việt Á đã hoàn thiện quy trình chế tạo bộ kít phát hiện virus SARS-CoV-2 với công suất 10.000 bộ/ngày.

Thời gian phát hiện virus trong vòng 2 giờ.

Bộ kit này sử dụng kỹ thuật sinh học phân tử (RT-PCR và realtime RT-PCR), sản xuất trên dây chuyền tiêu chuẩn ISO 13485, Labo kiểm định tiêu chuẩn ISO Class 8.

>>> Xem thêm: Tiêu chuẩn ISO 13485 là gì?

Bộ kit được kiểm định các tiêu chí độ nhạy, độ đặc hiệu, độ chính xác, độ lặp lại tại Labo chuẩn thức của Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á và Học viện Quân y. Kết quả cho thấy, các tiêu chí tương đương bộ sinh phẩm do Trung tâm dự phòng và kiểm soát bệnh tật của Mỹ (US CDC) và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) sản xuất.

Kiểm định độc lập tại Viện Vệ sinh Dịch tễ T.Ư, đánh giá trên các mẫu bệnh phẩm, tương thích với 5 loại thiết bị phổ biến ở các cơ sở y tế trong nước đều cho kết quả chính xác 100% ở tất cả các lần thử nghiệm. Viện Vệ sinh Dịch tễ T.Ư khẳng định, bộ sinh phẩm được khuyến cáo sử dụng để phát hiện virus SARS-CoV-2. Thời gian phát hiện virus trong khoảng 2 tiếng.

Bộ KIT test thử nhanh virus nCoV của Mỹ

Nguồn: CDC (Hoa Kỳ)

Theo CNN đưa tin, Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Mỹ bắt đầu chuyển các bộ test kit (kit thử nhanh) tới các phòng thí nghiệm đủ điều kiện trên khắp nước Mỹ và các phòng thí nghiệm nước ngoài từ ngày 05/02/2020.

Bộ test kit này có thể cho kết quả trong ít nhất 4 tiếng. Nhờ vậy, bộ chẩn đoán sẽ cho phép các bang tự xác nhận được các ca nhiễm virus Corona mới thay vì chờ đợi xác nhận từ CDC.

Trước đó, CDC là đơn vị duy nhất ở Mỹ có khả năng xét nghiệm loại virus Corona mới.

Theo CNN, CDC sẽ phân phối khoảng 200 bộ test thử nhanh cho các phòng thí nghiệm trong nước và 200 bộ khác cho các phòng thí nghiệm quốc tế. Mỗi bộ test thử nhanh có thể sử dụng cho 700-800 mẫu bệnh phẩm của bệnh nhân.

Có khoảng 115 phòng thí nghiệm của Mỹ, gồm các phòng thí nghiệm y tế công của bang và địa phương, các phòng thí nghiệm của Bộ Quốc phòng cũng như 191 phòng thí nghiệm quốc tế đáp ứng các tiêu chí của CDC cho việc chẩn đoán nhiễm virus.

Bộ KIT test thử nhanh virus nCoV của Hàn Quốc

Nguồn: Seegene (Hàn Quốc)

Khi nCoV mới xuất hiện, hệ thống cho phép cơ quan quản lý hợp tác kịp thời với công ty công nghệ sinh học và các nhà nghiên cứu để phát triển các bộ xét nghiệm dựa trên chuỗi di truyền của virus do Trung Quốc cung cấp vào giữa tháng Một.

Các công ty sau đó đã được cấp chứng nhận để sản xuất và bán bộ dụng cụ trong vòng vài tuần. Thông thường quá trình mất một năm.

Trong khoảng thời gian ngắn, Hàn Quốc đã xét nghiệm hơn 140.000 người. Theo giám đốc của Hiệp hội Y học Phòng thí nghiệm, bộ dụng cụ có độ chính xác trên 95%.

Seegene Inc, một công ty sản xuất dụng cụ xét nghiệm có trụ sở tại Seoul, đã bắt đầu phát triển bộ xét nghiệm Covid-19 của mình trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán vào cuối tháng 1.

Bộ thử nghiệm của Hàn Quốc cũng được xuất khẩu ra các nước khác như Trung Quốc, Pakistan và một số quốc gia châu Âu.

Bộ KIT test thử nhanh virus nCoV của Nhật Bản

Ngày 3/2, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe thông báo nước này đã bắt đầu phát triển bộ dụng cụ xét nghiệm chẩn đoán nhanh virus Corona (nCoV) để đối phó hiệu quả hơn với dịch viêm đường hô hấp cấp do nCoV gây ra.

Bộ KIT test thử nhanh virus nCoV của Singapore

Kỹ thuật viên phòng thí nghiệm của Cơ quan Khoa học và Công nghệ Home Team Singapore sử dụng bộ kit mới, ngày 5/3. Ảnh: Bloomberg

Singapore cũng là một trong những nước đã phát triển kit test nhanh virus nCoV và đã triển khai bộ xét nghiệm sử dụng que lấy mẫu họng để tìm nCoV chỉ trong vài giờ.

Bộ kit có độ chính xác trên 99% và mất chỉ một nửa thời gian so với phương pháp xét nghiệm đang được sử dụng trong bệnh viện. Bộ dụng cụ này được triển khai tại các trạm kiểm soát và cửa khẩu, cho phép mở rộng xét nghiệm đối với khách du lịch có nguy cơ thấp.

Như vậy, cùng với việc nghiên cứu dịch tễ về con đường lây truyền của virus corona chủng mới 2019 thì các nhà khoa học trên thế giới cũng đang nỗ lực hoàn thiện các xét nghiệm phát hiện Covid-19 nhanh nhất có thể nhằm giúp ngăn chặn kịp thời sự lây lan của nCoV trong cộng đồng.

Trong thời gian ngắn tới đây, chúng ta cũng kỳ vọng các loại vắc xin tiềm năng cho phòng chống Covid-19 cũng sẽ được sản xuất.

>>> Xem thêm: Tổng quan về virus Corona 2019

Hương Giang (tổng hợp)
www.tapchisinhhoc.com